Drie keer niks

Waagtorenteams KNSB roemloos ten onder

Gelukkig waren er op zaterdag 7 oktober in Apeldoorn en Amsterdam toch nog enige lichtpuntjes  aan de horizon te ontwaren. Dimitri Reinderman en Yong Hoon de Rover wonnen in de Meesterklasse hun partij en Frank Agter speelde keurig remise tegen IM Nico Zwirs. Maar dat was het dan ook. De andere zeven partijen gingen allemaal verloren. Eindstand: Apeldoorn 1 – Waagtoren 1: 7,5-2,5.

In het Tweede was het Rob Freer, die aan het tweede bord zorgde voor een lichtpuntje. Tegen een tegenstander met 218 ratingpunten meer scoorde hijzelf een verdienstelijke remise, maar ook nu gingen de matchpunten met een 5-3 overwinning naar VAS 2. Opvallend: niemand van het team boekte een zege. Slechts zes remises en twee nederlagen was het eindresultaat.

Maar ook het Derde bakte er niet veel van. Bert Buitink, die nota bene een kwartier later aanschoof vanwege het vergeten in te checken in Alkmaar, was de enige (!) in Amsterdam, die er in slaagde een bordpunt te scoren tegen VAS 3. Naast twee remises (van David en Alex), was het huilen met de pet op. Maar liefst vijf partijen gingen verloren. Eindstand: 6-2 in het voordeel van de Amsterdammers.

Alles bij elkaar opgeteld, betekent dit dat van de in totaal 26 partijen (10+8+8) er door de onzen slechts drie werden gewonnen, veertien werden verloren en negen keer remise werd gespeeld. Een totaalscore van 18,5-7,5 in het voordeel van de tegenstander(s).

Kortom, deze zaterdagmiddag zal voor de meeste Waagtorenspelers geen onverdeeld feestje zijn geweest..

Dit gold – natuurlijk – ook voor mijzelf.

Marten Coerts (1836) – Aron Janssen (-), bord 5

Amsterdam, 7 oktober 2023

Na 35 zetten stond het zo:

Na een aantal keren de remisehaven te zijn voorbijgevaren, is het duidelijk dat zwart met zijn pluspion op de damevleugel de beste kansen heeft, maar ook dat hij nog hard moet werken het volle punt binnen te halen. Deze vlieger gaat echter niet meer op na wits volgende blunder.

36.Kf1?? Txb3! 0-1

Gelukkig was ik niet de enige – een bijzonder schrale troost – die hele en halve punten liet liggen. Bij Alex, die vrijwel de gehele partij goed tot gewonnen had gestaan, kwam een soortgelijk thema op het bord zoals hieronder is te zien:  

Jasper Seelemijer (1873) – Alex Albrecht (1833), bord 4

Amsterdam, 7 oktober 2023

1.Dxf5

Weg stelling, met als gevolg dat onze zwartspeler helaas genoegen moest nemen met remise. ½-½

Een lichtpuntje was dat onze eerste bordspeler een sterke tegenstander trof, maar dat hij met speels gemak er in slaagde remise te maken.

David Baanstra (1961) – Jouke van Veelen (2035), bord 1

Amsterdam, 7 oktober 2023

1.e4 e5 2.Pf3 Pf6

Russisch.

3.Pxe5 d6 4.Pf3 Pxe4 5.Pc3

Meestal wordt hier 5.d4 gespeeld.

5..Pxc3 6.dxc3 Pd7 7.Le3 Le7 8.Dd2 Pe5 9.Le2 Le6 10.Pd4 Lc4 11.0-0-0 Dd7 12.The1 0-0 13.Lxc4

Zoals David na afloop aangaf, was 13.f4 een goed alternatief. Na 13..Lxe2 14.Dxe2 Pg6 15.g3 Tfe8 16.h4 lijkt wit ietsje beter te staan, maar niet meer dan dat. Na de tekstzet zit er geen muziek meer in, mede omdat hij nu beide lopers inlevert.

13..Pxc4 14.Dd3 Pxe3 15.Dxe3 Tfe8 16.Df3 Lg5+ 17.Kb1 Txe1 18.Txe1 Te8 19.Te4 ½-½

Niet goed ging het deze keer aan het derde bord waar Ruud naar eigen zeggen ‘de sympathieke Rus Anton Lysakov trof, die hem ook in het afgelopen Tatasteeltoernooi, in de tienkampen, had verslagen’.  

Ruud Adema (1863) – Anton Lysakov (2006), bord 3

Amsterdam, 7 oktober 2023

Stelling na 14.Pxe4

Na reeds meerdere keren op e4 te kunnen slaan, hakt wit definitief de knoop door.

14..Lxe4 15.Pd2 Lxg2 16.Kxg2 Db8

16..Db6.

17.f4

Verpest niets, maar 17.cxd5 cxd5 18.e4! was eveneens een goede mogelijkheid.

17..c5 18.e4(?)

Op het verkeerde moment gespeeld. Na 18.Pf3 (eventueel op weg naar e5!) 18..dxc4 19.bxc4 is de stelling nog steeds in evenwicht.

18..Lxd4 19.Lxd4 cxd4 20.exd5 exd5 21.Pf3 Tfe8 22.Df1

22.Df2 of 22.Db2 met aanval op de d-pion was sterker.

22..dxc4

Dit is nu zo’n stelling dat wit iets te veel keuzes tot zijn beschikking heeft. Welke zet is nu de beste? Hij kan op drie verschillende manieren op c4 nemen (waarvan er natuurlijk al eentje afvalt) en op twee manieren op d4.

23.Txc4

Na 23.Txd4 en een directe aanval op het paard, gevolgd door 24.Tdxc4 is er niets aan de hand.

23..b5

Zwart speelt het ook niet optimaal. Beter is 23..Pf6.

24.Tcxd4 Tc2+ 25.T1d2 Txd2+ 26.Txd2 Db7

De computer: 0.00.

27.Kg1

Lijkt logisch; uit de penning gaan, maar 27.Dd1 of 27.Dd3 behield de balans.

27..Te3 28.Pe1?

Zonder een direct aanwijsbare reden trekt wit vrijwel al zijn stukken terug op de achterste rij met als gevolg dat zwart, die nauwelijks bijzondere zetten heeft gedaan, opeens beschikt over een enorm ruimtevoordeel. Aangewezen was 28.Td3 Txd3 29.Dxd3 en zwart staat slechts een tikkeltje beter, omdat zijn koning iets veiliger staat.

28..Pf6

Eveneens sterk was 28..Db6!

29.Pc2

29.Td3!

29..Tc3

De witte stelling blijkt toch een stuk lastiger te verdedigen dan op het eerste gezicht lijkt.

30.Dg2 Dc7 31.h3?

Maar dit is pas écht fout. Wit verzwakt onnodig zijn koningsstelling. Zwart weet er wel raad mee en richt zijn pijlen onmiddellijk op de zwakke g3-pion.

31..Ph5! 32.Da8+ Kh7 33.De4+ g6 34.Pe3 Pxg3 35.Dxe5?

Een blunder tot slot, maar voor de einduitslag had het weinig uitgemaakt.

35..Dxe5 36.fxe5 Txe3 0-1

Aan het achtste bord speelde Ruud een interessante partij.

Jeroen Goedhart (1867) – Ruud Niewenhuis (1692), bord 8

Amsterdam, 7 oktober 2023

1.e4 c5 2.Pf3 a6

Een onschuldig zijvariantje van het Siciliaans.

3.c4

Wit neemt een Maroczy-opstelling in waarvan het doel is een eventueel ..b5 en/of ..d5 van zwart tegen te gaan.

3..d6 4.d4 cxd4 5.Pxd4 e5 6.Pc2 Pf6 7.Pc3 Le7 8.Le2 Pc6 9.0-0 0-0 10.Dd3 Le6 11.Lg5 Tc8 12.b3 h6 13.Lc1 Pe8 14.La3 f5 15.Tad1 f4 16.Lh5 Lf7(?)

Strategisch gezien niet de beste zet. Juist deze loper moet zwart behouden, omdat de witte pionnen bijna allemaal op dezelfde kleur staan.

17.Lxf7+ Kxf7 18.Pd5

Veel sterker was 18.c5! Na 18..Dd7 (niet 18..dxc5? 19.Dc4+ en wit wint de dame) 19.cxd6 Ld8 gevolgd door 20.Pa4! staat wit vrijwel gewonnen.

18..Lg5 19.Dh3

19.c5!

19..Kg6?

Geeft wit wederom de kans c5 te doen. Maar de witspeler ziet het niet.

20.Td3 Kh7 21.Tfd1 b5 22.c5!

Eindelijk, maar veel minder sterk dan vier zetten geleden.

22..b4 23.Pcxb4

23.Pb6!

23..Pd4 24.c6

24.Txd4! exd4 25.Pc2! Pc7 26.Pxd4 en wit staat geweldig.

24..a5 25.c7?

Wit, die letterlijk de hele partij beter heeft gestaan, gaat nu de fout in en levert vrijwel al zijn voordeel in. Na wederom het op de vorige zet aangegeven 25.Txd4! exd4 26.Pc2! Lf6 27.Df5+ Kh8 28.Pxd4 is de zwarte stelling gereduceerd tot één grote gatenkaas.

25..Pxc7 26.Txd4!

De juiste zet, maar iets te laat gespeeld.

26..exd4 27.Pc6 De8 28.Pa7?

Ziet er logisch uit, maar nu komt wit toch voor de eerste keer in het nadeel. Na 28.Pxc7 Txc7 29.Pxd4 gevolgd door Pf5 staat hij nog steeds ietsje beter.

28..Pxd5 29.Pxc8 Pc3! 30.Pxd6

Zwart heeft zich knap teruggevochten in de partij en de vraag is nu: waar moet zijn dame naartoe? Wellicht in tijdnood neemt hij de verkeerde beslissing.

30..Dc6

Jammer. Na 30..Dg6! met aanval op pion e4 en indirect g3 (na een eventueel ..f3) behield zwart zijn voordeel.

31.Te1 Pxa2

Te hebberig. 31..f3! 32.Pc4 Tf4! en het staat vrijwel gelijk.

32.Dd3 Dc3!

Dat is weer een goede zet!

33.Db1 f3?

Maar dit dan weer niet. Vanaf nu rijgen de fouten van beide spelers zich aaneen.

34.Pb5?

Veel sterker was 34.e5+ Kh8 35.Pe4 en wit wint het zwarte paard op a2.

34..Dd2 35.Td1?

35.Lxf8.

35..De2?

35..Df4.

36.Pxd4 Pc3

Er staat wederom een bijzonder lastige stelling op het bord en meerdere stukken kunnen worden geslagen (of niet..).

37.Pxe2?

Neemt het ‘verkeerde’ stuk. 37.Lxf8 was aangewezen. Na 37..Dxd1+ 38.Dxd1 Pxd1 39.gxf3 kan wit de winst sowieso niet meer ontgaan.

37..Pxb1?

En nu gaat zwart wederom de fout in. Na 37..fxe2 staan zowel de dame als de toren in. Na 38.Te1 Pxb1 39.Lxf8 Pc3 40.40.f4 Lxf4 41.Kf2 Kg8 42.La3 Ld2 43.Txe2 Pxe2 44.Ke2 Lf4 staat wit eveneens gewonnen, maar is de strijd nog lang niet voorbij.

38.Txb1?

Wit lijkt weinig oog te hebben voor de ongedekte toren op f8.

38.. fxe2 39.Lxf8

Beter laat dan nooit..

39..Ld2

En met twee pionnen meer – na ruil op e1 –  ging het punt alsnog naar de witspeler. 1-0

Zoals gezegd, was er deze schaakmiddag één werkelijk lichtpuntje te onderscheiden. Van de twee Waagtorenteams, die hun kunsten vertoonden in Amsterdam was Bert Buitink de enige(!) Waagtorenspeler die er wél in slaagde zijn partij te winnen.

Bert Buitink (1860) – Ben Wijgers (1854), bord 7

Amsterdam, 7 oktober 2023

1.d4 Pf6 2.Lg5

De Trompowsky-Variant.

2..e6

Een van de vele mogelijkheden. Andere opties zijn 2..Pe4, 2..c5 en 2..d5.

3.Pf3

Scherper is 3.e4. Nu transformeert de stelling in de Torre-aanval.

3..c5 4.e3 b6 5.Le2 Lb7 6.Pbd2 Le7 7.0-0 0-0 8.c3 d5 9.Pe5 Pfd7 10.Lxe7 Dxe7 11.Pxd7

Wit had het paard met 11.f4 nog even kunnen handhaven op e5.

11..Pxd7 12.f4

In de Torre-aanval vernoemd naar de legendarische Mexicaanse grootmeester Carlos Torre (1905-1978), die deze opening in het toernooi van Baden-Baden 1925 voor het eerst speelde, draait het met name om het belangrijke veld e5. Vaak ontstaat er een eindspel van een sterk wit paard op e5 dat het opneemt tegen de (min of meer) slechte zwarte loper op b7.

12..Tac8 13.Ld3 Tfd8 14.Dh5 Pf8 15.Tae1 Tc7 16.Tf3!

Het juiste plan!

16..f6 17.g4 e5?

In een stelling waarin zwart weinig tot niets te vrezen heeft, schiet hij een enorme bok en staat hij opeens verloren. Na 17..Lc6 of 17..g6 is er niets aan de hand.

18.fxe5!

Natuurlijk!

18..g6

Gedwongen. Na 18..fxe5 19.Txf8+ kan zwart onmiddellijk opgeven: 19..Kxf8 20.Tf1+ met dameverlies, of – nog erger – hij gaat mat na 19..Txf8/Dxf8 20.Lxh7+ etc. 

19.exf6 De6

19..gxh5 20.fxe7 Txe7 21.gxh5 was ook geen pretje.

20.Dh4

Nu behoudt wit zijn sterke f-pion.

 

20..Te8 21.Lb5(?)

Een zet die ik niet begrijp. Waarom brengt wit zijn sterke loper, die gericht is op de verzwakte zwarte koningsvleugel over naar de damevleugel? Veel beter was het voor de hand liggende 21.g5.

21..Lc6 22.Lxc6?

Een vraagteken. De tekstzet is mijns inziens een strategische blunder. Wit ruilt vrijwillig zijn prachtige loper tegen het slechtste stuk op het bord: de witveldige loper van zwart, die werkeloos naar zijn eigen d-pion staat te kijken.

22..Dxc6 23.g5 Da4?

Wat de zwarte dame hier te zoeken heeft, weet ik niet.. 

24.f7+

Geeft een groot deel van zijn voordeel weg. 24.e4! was de aangewezen zet. 

24..Txf7 25.Txf7 Kxf7 26.Df4+ Kg7?

Nu heeft wit altijd de mogelijkheid op f6 schaak te geven. Na 26..Kg8 27.Pf3 Te4 of 27..Dd7 staat wit nog steeds duidelijk beter, maar niet meer gewonnen.

27.Pf3 Te4?

Een blunder. Zwarts enige kans was zijn dame terug te trekken naar d7 om de zwarte koning te verdedigen. Nu is het achter elkaar uit.

28.Df6+ Kg8 29.Pe5

Over en sluiten.

29..De8 30.Tf1 Pe6

Om nog even zijn huid te redden, had zwart met 30..Txe5 de kwaliteit moeten geven. Nu is het mat in zes.

31.Pf7!

De juiste voortzetting.

31..h5??

En nu is het zelfs mat in één..

32.gxh6?

Hij ziet het niet. Tijdnood? Een opgelegde kans waar je op dat moment totaal geen rekening mee houdt?

32..Kh7 33.Pg5+

Dan maar zo.

33..Pxg5

Na 33..Kxh6 34.Pxe4 dxe4 35.Dh4+ Kg7 36.Dxe4 is het eveneens uit.

34.Dg7 mat

Al met al een verdiende zege voor de Amsterdammers, die over de hele linie beter speelden en optimaal gebruik maakten van de Alkmaarse fouten.