Frank Agter: (FIDE)meester in de dop
Dat het spelen in de Meesterklasse door het Eerste moet worden beschouwd als een (harde) leerschool gelardeerd met enige lichtpuntjes lijkt me het hoogst haalbare dit seizoen, maar daar is natuurlijk helemaal niets mis mee. Dat het überhaupt een Alkmaarse schaakvereniging voor de eerste keer in de geschiedenis is gelukt in de hoogste klasse van de Nederlandse schaakbond acte de présence te geven is een prestatie van formaat.
En hoewel in de vijfde ronde met 8,5-1,5 wederom kansloos werd verloren, nu van het ijzersterke Groninger Combinatie 1 (gemiddelde rating: 2315!), was er sprake geweest van een aantal goede partijen en veel goed uitgevoerde zetten. Jammer was dat bij aanvang het team niet kon beschikken over Danny de Ruiter, die tot nu toe met 2,5 uit 4 uitstekend had gepresteerd en Maaike Keetman, die met remises tegen sterke opponenten als Arthur de Winter (2420) en Martin Martins (2307) eveneens had laten zien een belangrijke bijdrage te kunnen leveren. Gevolg was dat de 2000+ spelers Daan Geerke (2074), Jos Vlaming (2049) en Guido van Hesselingen (2020) het nu moesten opnemen tegen Groningers met honderden ratingpunten meer.
Laatstgenoemde was eigenlijk na 13 zetten al klaar door in de volgende stelling een stuk weg te blunderen:
Guido van Hesselingen (2020) – Florian Jacobs (2230), bord 9
Groningen, 16 december 2023
13.Pxe5?? Pxe5
En nu zag de witspeler dat na het geplande 14.Dxh5, 14..Lg4 de dame zou verliezen, en speelde in arren moede 14.La2 om op de 30ste alsnog zijn tegenstander de hand te reiken. Hetgeen hij natuurlijk onmiddellijk had kunnen doen, maar om dit op te kunnen brengen – na een klereneind te hebben gereisd, moet je wel héél erg stevig in je schoenen staan..
Maar zoals gezegd, werd er door de onzen óók regelmatig heel goed geschaakt. Zowel Michaël van Liempt als Tycho Bakker – beiden tot nu toe puntloos – slaagden er in een halfje mee naar huis te nemen. Met name voor laatstgenoemde een noemenswaardige resultaat door zijn tegenstander Joost Wempe, met maar liefst bijna 300(!) ratingpunten meer, op remise te houden.
Michaël, die de vorige ronde een minimaal dik verdiende remise uit handen gaf, had nu het nodige ‘geluk’ aan zijn zijde; zijn tegenstander miste een dot van een kans op onsterfelijkheid en eeuwige roem.
Michaël van Liempt (2161) – Loek van der Hagen (2237), bord 5
Groningen, 16 december 2023
Stelling na 29.Te5
In plaats van het eveneens sterke 29..Txg3 – de tekstzet, had zwart op briljante wijze de partij kunnen beslissen met 29..Dh1+! 30.Ke2 (30.Tf1 Txg3!! 31.Txh1 Tg1+ 32.Ke2 T8g2 mat) 30..Lf3+!! 31.Txf3 Dxh2+ 32.Tf2 (32.Ke1 en mat in drie) 32..Dxg3 33.Df1 Dxf2+ 34.Dxf2 Lxf2 35.Kxf2 Tg2+ en wit verliest de loper op d2.
Hoewel het uiteindelijke resultaat negatief was, liet Frank Agter zien heel goed mee te kunnen op dit niveau en lange tijd uitstekend weerwerk te bieden tegen de oerdegelijke (ex-Rus) Sergei Tiviakov (1973).
Van 1980-1984 leert Tiviakov schaken op de schaakschool van oud-wereldkampioen Vasili Smyslov en wordt in 1989 wereldkampioen bij de jeugd tot 18 jaar. Twee jaar later wordt hij grootmeester. In 1997 emigreert hij naar Nederland en vestigt zich in Groningen en hij even later tot Nederlander wordt genaturaliseerd. In 2001 en 2005 wint hij met het Nederlands team het Europees schaakkampioenschap voor landenteams. Tiviakov speelt en wint veel open toernooien. Overwinningen boekt hij o.a. in Hoogeveen 1999, 2009 en 2011, Groningen 1999, Gausdal 2000, Kopenhagen 2002 en 2008, Sevilla 2003, Dieren 2004, Vlissingen 2004, Amsterdam 2006, Valle d’Aosta 2006, Vlissingen 2007, Triëst 2007 en Leiden 2011.
In 2008 wordt hij, als eerste Nederlander, Europees kampioen door in Plovdiv met 8,5 uit 11 op de eerste plaats te eindigen. Vermeldingswaardig is dat hij in 2012 met Anish Giri, Ivan Sokolov en Jan Smeets in Abu Dhabi het Wereldkampioenschap schaken voor stedenteams namens Hoogeveen wint voor Bakoe (Azerbeidzjan) dat als tweede eindigt.
Tiviakov doet voor het eerst mee aan het Nederlands kampioenschap in 2000. Hij eindigt op de 3e/5e plaats. In 2001 wordt hij 3e/4e en in 2002 gedeeld 1e met Loek van Wely en hij de rapid play-off verliest. In 2003 wordt hij 2e/3e , in 2004 3e en in 2005 2e/3e . In 2006 en 2007 wordt hij Nederlands kampioen. Een derde – en tot nu toe laatste keer – lukt dit in 2018 en hij in rechtstreekse duels Sokolov en Van Wely verslaat.
Frank Agter (2253) – Sergei Tiviakov (2540), bord 1
Groningen, 16 december 2023
1.c4 e5 2.g3 Pf6 3.Lg2 d5 4.cxd5 Pxd5 5.Pc3 Pb6 6.Pf3 Pc6
Het Vierpaardenspel in het Engels.
7.0-0 Le7 8.b3
Meestal wordt hier 8.d3 gespeeld.
8..0-0 9.Lb2 f5 10.Tc1
Een rustige voortzetting. Direct 10.e4 is natuurlijk ook prima.
10..Lf6
Nu had zwart zelf de mogelijkheid 10..e4 te spelen. Na 11.Pe1 Lg5 12.e3 is het gat op d3 geen probleem.
11.d3 Pd4 12.e3 Pxf3+ 13.Dxf3! c6
De witspeler heeft heel goed gezien dat 13..Dxd3? 14.Pd5! Pxd5 15.Dxd5+ Dxd5 16.Lxd5+Kh8 17.Txc7 in zijn voordeel zou zijn geweest.
14.Tfd1
Altijd een lastig probleem: waar zet je je torens neer op de onderste rij? Vanwege zwarts vorige zet, en de witte c-toren niet zoveel meer te zoeken heeft op de halfopen c-lijn, heeft de computer een voorkeur voor 14.Tcd1 of 14.e4 met licht voordeel voor wit.
14..Le6 15.Lh3(?)
De loper stond prima op de lange diagonaal. De tekstzet lokt slechts een zet uit die zwart toch al wilde spelen om zijn torens met elkaar te verbinden. In aanmerking kwam zowel 15.De2 als 15.La3.
15..Dd7 16.e4 Lg5 17.Tc2 f4 18.Lxe6+ Dxe6 19.g4 Pd7 20.Pe2 Tae8 21.h3 Pf6 22.Tc5 Pd7 23.Tc2 c5 24.Pc3!
Op weg naar d5!
24..a5 25.Pd5
Zwart staat nu ietsje beter, maar niet meer dan dat. Wit heeft na 25 zetten niets te vrezen van de Groningse grootmeester.
25..Dd6 26.Tdc1 Tf7 27.a3
De computer: 0.00!
27..h6 28.b4!
De sterkste voortzetting, die, hoe paradoxaal dit ook klinkt, eveneens de zet blijkt te zijn die wits lot dertien zetten later zal bezegelen.
28..axb4 29.axb4 cxb4 30.Tc7
Een eveneens interessante optie was 30.d4! Na 30..exd4 31.Lxd4 Lf6 32.Tc8 Txc8 33.Txc8+ Kh7 34.Dd3 is er sprake van een dynamisch evenwicht.
30..Pb6 31.Txf7 Kxf7 32.Tc7+ Le7?
Ook grootmeesters maken fouten. Beter was het voor de hand liggende 32..Te7.
33.Txb7 Pxd5 34.exd5 Tb8 35.Txb8 Dxb8 36.De4 Lf6
Na 36 zetten geeft ook nu de computer 0.00 aan. En blijkt eens te meer dat Frank zich uitstekend staande heeft weten te houden. Op dat moment had wit heeft nog 7.12 tot zijn beschikking, zwart 5.59.
37.h4?
Jammer! Pas nu doet wit voor de eerste keer een minder goede zet. Na zowel 37.Kf1 als 37.Dc4 komt zwart niet snel verder.
37..Dc8!
Tiviakov ziet zijn kans schoon.
38.Lxe5?
En dit is nog erger. Na 38.g5 Dg4+ 39.Kf1 Dd1+ 40.Kg2 f3+! 41.Kh2 hxg5 42.Dg4! of 38.De2 Lxh4 39.Lxe5 b3 40.Lb2 Lf6 41.Lxf6 gxf6 42.d6 Db7 43.Db2 moet zwart nog wel ‘enig’ (sloop)werk verzetten het punt binnen te hengelen. Na de tekstzet is de partij voorbij.
38..Dxg4+ 39.Kf1 Dd1+ 40.Kg2 f3+!
De zet die de witspeler waarschijnlijk over het hoofd heeft gezien en aan alle illusies een eind maakt. Na 41.Dxf3 Dxf3+ gevolgd door ..Lxe5 loopt de zwarte b-pion door.
41.Kh2 De2! 0-1
Dat Frank op deze manier verloor, zal hem ongetwijfeld een vervelend weekend hebben bezorgd. Eén troost: met deze partij, waarin hij vele goede, tot zeer goede zetten heeft gedaan, laat hij overduidelijk zien te zijn gegroeid als schaakspeler. Frank Agter: FIDE(meester) in de dop.
4 Comments
Leave A Comment
You must be logged in to post a comment.
Mooi (meesterlijk-) stuk Marten. Goede leerschool voor ons eerste. Het zal de tijdsdruk geweest zijn, anders had Frank de ’truc’ wellicht gezien. Na allemaal goede zetten op de valreep (zet 38) een fatale fout. Of meesterlijk geluk voor de zwartspeler…
De slapeloze nachten beginnen Frank op te breken……
Gisteravond nam ik bovenstaande partij eens grondig onder de loep, om deze vanmorgen besproken te zien door Marten!
Helemaal eens met zijn conclusie dat Frank de grootmeester uitstekend partij biedt. Tot aan de 37e zet is het vrijwel niet uit te maken
wie wie is, als je dit niet tevoren weet.
Misschien kostte de gehele partij de witspeler zoveel energie, dat de waakzaamheid even verslapte.
37.h4 was een onnodig verzwakkende zet (pion g4!) terwijl het bezetten van de c lijn met 37.Dc4 voor de hand lag. Gelijk spel.
Nadat ik eerst ‘op eigen kracht’ deze boeiende partij bestudeerde, kwam er een engine aan te pas om er nog meer van te leren.
Toen zag ik ook, dat er na 37.h4 desondanks nog niets verloren was!
Na 37..Dc8 heeft wit namelijk eenvoudig 38.f3 en al staat zwart nu iets beter, hij bereikt niets concreets. Bijvoorbeeld:
A. 38..Dc5+ 39.Kf1 (39.Ke2 Dc2+ en zwart wint een stuk.)
39..De3 40.h5! Ke8 41.De3: fe 42.Ke2 e4 43.d4! ef+ 44.Kf3: =
Wie dit goed wil begrijpen bekijkt ook het afzien van h4-h5 met directe dameruil:
40.De3: fe 41.Ke2 (Voor alsnog 41.h5 is het nu te laat: 41..e4! 42.Lf6: Kf6: en de zwarte vrijpionnen beslissen.)
41..e4 42.d4 ef+ 43.Kf3: Lh4: en in dit geval gaat zwart met g7-g6 en h6-h5 een beslissende nieuwe vrijpion maken.
Wit moet dus gewoon even koel blijven en de tijd nemen voor het afgrendelen met 40.h4-h5!
B. 38..Dc2 39.Le5: en eeuwig schaak maken met bijv. 39..Dd1+ 40.Kg2 Dc2+ ligt voor de hand.
Met 39..b3 valt niet op winst te spelen want nu maakt wit eeuwig schaak met
40..Lf6: gf 41.De6+ enz.
Ik dacht dat ik in het eindspel de enige was die op winst kon spelen, en vergat een moment om naar de kansen van de tegenstander te kijken. Tegen een GM kan je dat duur komen te staan. Zoals Nico aangaf is er in principe nog niets aan de hand na 37… Dc8, maar ik schrok van deze zet, aangezien ik er niet naar gekeken had, en ik bang was dat z’n dame mijn stelling kon binnendringen. Maar als ik iets verder had gekeken, dan had ik inderdaad kunnen zien dat ik in dat geval zelf eeuwig schaak kon houden. Een goede les.