Marten Coerts

Hersenspinsels van een topcoach

Afgelopen woensdag, rondom de klok van elf, lag vrijwel de gehele Ajax-ploeg op z’n buik in de Johan Cruijff Arena, totaal kapot van de geleden nederlaag. Topcoach Erik ten Hag stond er beteuterd bij te kijken, zich net zo radeloos, teleurgesteld en verdrietig voelend als zijn spelers, een bomvol stadion en circa 5 miljoen Nederlanders achter de buis.

Achteraf kwam natuurlijk de kritiek. Niet zozeer van de sportpers – die volkomen terecht – het door Ajax verrassend bereiken van de halve finale in het meest prestigieuze voetbaltoernooi ter wereld, The Champions League, als een geweldige prestatie betitelde, maar door voetbalminnend Nederland. En dan niet op het team, maar een aantal onbegrijpelijke beslissingen van degene die de laatste maanden door vrijwel iedereen op het schild was gehesen: coach Erik ten Hag. Deze ex-voetballer van FC Twente, De Graafschap, RKC Waalwijk en FC Utrecht, geboren te Haaksbergen, 49 jaar oud, was deze memorabele avond de weg volkomen kwijt. Laten we eens het e.e.a. op een rijtje zetten:

  • Het opstellen van Kasper Dolberg als vervanger voor de helaas op het laatste moment geblesseerde Neres. Een strategische blunder van jewelste. Deze 21-jarige Deen, ooit betiteld als een van de meest geniale jonge voetballers op de Nederlandse velden, was een schim van zichzelf op deze – achteraf wel te verstaan – traumatische voetbalavond. In plaats daarvan had natuurlijk Klaas-Jan Huntelaar in de basis moeten staan. Als je alleen al kijkt naar de onderlinge statistieken dan kan Dolberg niet of nauwelijks in zijn schaduw staan. Terwijl Huntelaar dit seizoen inclusief eredivisie, Champions League en KNVB-beker er 23 inschoot, kwam Dolberg niet verder dan 12 doelpunten..
  • In de 60e, 70e en 90e minuut drie verdedigers in te zetten ten koste van Kasper Dolberg, Lasse Schὅne en Donny van de Beek, met als gevolg dat ze elkaar achterin alleen maar in de weg liepen. Willem van Hanegem zei het al: nooit doen! Gewoon blijven voetballen! Al die verdedigers lopen elkaar allemaal voor de voeten met als gevolg dat het volkomen onduidelijk is wie, wie uitschakelt.

Kortom, niet de meest gelukkige beslissingen van deze topcoach.. Dat deze nederlaag natuurlijk niet alleen aan hém was te wijten, moge duidelijk zijn. Ook o.a. keeper Onana mag  de hand in eigen boezem steken met zijn tijdrekgedrag, waardoor er nog een extra minuut bijkwam, die Ajax uiteindelijk de kop zou kosten.

Ook De Waagtoren is sinds het begin der tijden in het ‘bezit’ van een topcoach, die vele mooie zeges op zijn naam heeft staan. Door vaak te kiezen voor een ‘slimme’ opstelling en indrukwekkende peptalk voorafgaande de wedstrijd, is hij er regelmatig in geslaagd ‘zijn’ sterrenteam richting de schaakhemel te lanceren.

Maar helaas. Op het moment suprême is ook hij, net als Erik ten Hag, door een aantal onbegrijpelijke beslissingen, van het rechte pad afgeraakt naar wat een onvergetelijke dag in de geschiedenis van het Alkmaarse schaak had moeten zijn. Welke hersenspinsels hebben zich in zijn hoofd afgespeeld te besluiten met onderstaande opstelling te komen in de belangrijkste wedstrijd die ooit op de Alkmaarse schaakvelden is gespeeld? Welk droombeeld, welk zinsbegoocheling, welk waandenkbeeld heeft hem van het lijnrechte pad naar een glorieuze zege en eeuwige roem doen afwijken?

Laten we de opstelling eens doornemen. Wat direct opvalt, en (natuurlijk!) dé belangrijkste oorzaak van deze moeder aller nederlagen, is dat er behoorlijk is gerommeld (anders kun je het niet formuleren) met de opstelling.  

Als deze logischerwijs zou zijn ingedeeld op rating zou de bordvolgorde er als volgt hebben uitgezien:

Bord 1: Yong Hoon de Rover (2416)

Bord 2: Danny de Ruiter (2322)

Bord 3: Frank van Tellingen (2275)

Bord 4: Frank Agter (2216)

Bord 5: Maaike Keetman (2143)

Bord 6: Jos Vlaming (2076)

Bord 7: Daan Geerke (2040)

Bord 8: Rob Konijn (2039)

Als je deze vergelijkt met de daadwerkelijke opstelling (zie hieronder), dan blijkt dat alleen Rob Konijn op een plek zit waar hij ‘behoort’ te zitten, namelijk aan het achtste bord. Verder zit iedereen of op een veel te hoog bord, dit geldt met name voor Jos en Maaike, of een veel te laag bord, dit geldt met name voor Yong Hoon, die maar liefst zes borden te laag zit!

Nu zegt rating niet zoveel op dit niveau en was het opvallend dat degenen die het alle ronden hiervoor uitstekend hadden gedaan, Frank van T. en Danny, pas nu hun tegenstanders voor de eerste keer de hand moesten reiken en dat Rob en Daan, die juist een stuk minder hadden gepresteerd nu boven henzelf uitstegen en beiden wonnen, maar dat verder alles fout ging moge duidelijk zijn.

De reden waarom – heb ik van horen zeggen – dat er voor dit ‘geniale’ concept is gekozen, is dat de tegenstander zich anders dermate goed op de onzen zou hebben kunnen voorbereiden dat de boel werd omgegooid. (Saillant detail: hier was – bleek achteraf – sowieso sprake van geweest, omdat King Loek, het team een handje had geholpen!). Een bijzonder vreemd argument, want als je kijkt naar alle vorige wedstrijden van De Waagtoren is de opstelling elke keer anders (in bijvoorbeeld de vorige ronde speelde Daan tegen Paul Keres nota bene op het eerste bord!), en zou KC ook nu geen idee hebben gehad hoe de opstelling er uit zou komen te zien. En zelfs als ze dit wél hadden geweten, so what? Je hoeft maar af te wijken op de tweede, of zelfs eerste zet, en iedereen moet in de denktank. Bovendien: als zij zich voorbereiden, kun je dit toch zelf ook? Dat is toch part of the game?

Wetende dat een 4-4 gelijkspel genoeg zou zijn, is de gekozen opstelling eigenlijk nog onbegrijpelijker. Dit, omdat Jos, met 3,5 uit 8 niet erg in vorm dit seizoen, nu min of meer werd opgeofferd aan het derde bord en er nu 4 punten uit 7 moesten worden gescoord. Yong Hoon, met een rating van maarliefst 2416, zou dan aan bord 7 nog maar even moeten winnen, hetgeen dus niet gebeurde..

Nee, dit gegoochel met zogenaamde tactische opstellingen; ik geloof er niet in. De sterkste spelers horen gewoonweg aan de hoogste borden. Zo simpel is het.  

Dat deze bijzonder pijnlijke nederlaag natuurlijk niet alleen aan deze rare opstelling lag, mag eveneens duidelijk zijn. Uiteindelijk wordt op het bord de strijd gestreden en bepaalt wie wint of niet, maar spelers met een ‘lage’ rating, die niet in vorm zijn op hoge borden zetten en spelers met een torenhoge rating op een laag bord, lijkt me (hetgeen blijkt), sowieso geen goed idee..  

 

De Waagtoren Kennemer Combinatie 2    
Tellingen van, F. (Frank) 2275 Veld in ’t, D. (Daan) 2172 z-w 0 – 1
Keetman, M. (Maaike) 2143 Roggeveen, P. (Pieter) 2276 w-z 0 – 1
Vlaming, J. (Jos) 2076 Duijn, R.R.M. (Richard) 2220 z-w 0 – 1
Ruiter de, D. (Danny) 2322 Rill, G. (Gerard) 2199 w-z 0 – 1
Agter, F. (Frank) 2216 Duijn, R. (Rob) 2214 z-w 0 – 1
Geerke, D. (Daan) 2040 Canoy, M. (Marcel) 2132 w-z 1 – 0
Rover de, Y.H. (Yong Hoon) 2416 Mesman, E.J.D. (Edwyn) 2195 z-w ½ – ½
Konijn, R. (Rob) 2039 Go, B. (Benjamin) 2122 w-z 1 – 0

5 Comments

  1. Jos Vlaming
    Jos Vlaming 18 mei 2019 at 14:44

    Hoi Marten. Dit,is nou scorebordjournalistiek zou Co Adriaanse zeggen. En ik haal Mathijs de Ligt maar aan die als 19-jarige de wijsheid heeft het verlies tgen Tottenham te relativeren door te zeggen: bij voetbal hoort ook verliezen. Zo is het, dat kan gebeuren net zoals bij iedere sport en ook bij het schaken. Ik denk vooral dat KC over de hele linie genomen een evenwichtiger team heeft en in ieder geval deze middag beter was.
    Achteraf geneuzel over de opstelling is altijd gemakkelijk praten. Bij winst was dit artikel niet verschenen durf ik te zeggen.
    De opstelling was geen hersenspinsel of waandenkbeeld van Jan. Het was een door een aantal spelers voorgestelde opstelling die door iederen gehonoreerd werd. De overweging vooraf was gebaseerd op slechts kleine onderlinge krachtverschillen bij de tegenstander die ook nog eens bijzonder vaak wisselden van plaats. Zo bleek uiteindelijkYong Hoon tegen Edwyn Mesman te spelen die met 2195 een hogere rating heeft dan de speler aan bord 1 Daan in t Veld met 2172. Als je zo naar de opstelling kijkt maakt onze opstelling helemaal niet zo’n rare indruk en is het gewoon een kwestie van: heeft iedereen zijn dag, kom je in een stelling die je ligt en zit het een beetje mee of tegen. Over het opofferen van mij aan bord drie: wederom scorebordjournalistiek. Ik ben ook niet zo blij met mijn slechte score maar over mijn spel mocht ik doorgaans best tevreden zijn. Ik had kansen net zoals altijd maar verzuimde die te pakken. Daan en Rob die ook niet een heel goed seizoen doormaakten stegen niet zozeer boven zichzelf uit maar speelden een goede partij zoals ze dat in hun mars hebben en nu viel het dubbeltje de goede kant op. Dat onze beste spelers dat nou nét niet hadden deze dag is pech die bij sport en spel horen en heeft niets met de teamcaptain te maken of de opsteling.

  2. Jan Poland
    Jan Poland 20 mei 2019 at 22:29

    Eindelijk erkenning: topcoach!
    Dat alleen Marten dat ziet is toch verwonderlijk.
    En onze geliefde scribent kon niet bevroeden dat het er zo democratisch aan toe ging in het 1e. Je blijft je toch verbazen, nietwaar.

  3. Frits Leenart
    Frits Leenart 20 mei 2019 at 23:18

    Zo is het Jan. Tot de laatste ronde waren we goed op weg naar promotie. Volgend seizoen weer een kans. Wel goed op de opstelling blijven letten natuurlijk.

  4. Ruud Niewenhuis
    Ruud Niewenhuis 25 mei 2019 at 09:26

    Ik vond het een gekke opstelling zoals Marten al heeft omschreven, zo was er nog nooit gehusseld. De vergelijking met de opstelling van Ajax vind ik ook treffend (Huntelaar had ook storend werk verricht bij de opbouw, waar de houding van de niet zo sterke Dolberg ook verlammend werkt op het hele team). Het voelt niet als stimulans dat onze sterkste speler aan bord 7 remise speelt. Ik ben ook voor een normale(-re) opstelling: je kunt wel twee of drie borden hoger of lager laten spelen, om wat voor reden dan ook. Maar dan niet meteen aan alle borden. Marten: chapeau dat je dit stukje hebt geschreven, er is verder niemand die dit durft. Natuurlijk zegt de opstelling niet alles, maar in topsport telt elk detail. De tegenstander liet niets aan het toeval over: loek van Wely was de trainer coach…

  5. Frank van Tellingen
    Frank van Tellingen 25 mei 2019 at 13:29

    Ach, zoals in het voetbal heeft de teamcaptain nog minder invloed op de individuele partijen. Wellicht moeten we voortaan overwegen om Stockfish 10 als teamcaptain in te huren. In elk geval presteerde iedereen ondermaats en werd een goed seizoen in een middag bedorven. Bah.

Leave A Comment