Potsdam Sommer Open 2024

Kortgeleden werd mij gevraagd om met een groep schakers, die (te) weinig op de club te zien zijn, mee te gaan naar een schaaktoernooitje in het buitenland. Zogezegd een snoepreisje. Natuurlijk kon ik daar geen nee tegen zeggen. Na mijn drukke aangifteseizoen had ik rond Hemelvaartsdag wel wat vrije tijd over en zou ik me ook weer eens een beetje kunnen ontspannen.

Het bestuur van Waagtoren had budget vrijgemaakt om een busje te huren, zodat er vanaf het 1^e moment mogelijkheden zouden zijn om onze warme clubgevoelens met elkaar te delen.

Jammer genoeg waren er op een bepaald moment te veel afmeldingen, zodat alleen ik en Dirk van der Meiden samen de reis naar het oosten moesten gaan maken. We hebben het reeds bestelde busje afgezegd en gingen vrolijk met de auto van Dirk op pad. Een paar uurtjes rijden, had men mij verteld. Het is niet zo ver.

Dirk stuurde ons soepeltjes die kant op. Onderweg even stoppen voor een curry wurst. Dit is echt vakantie! We waren lekker op tijd om in te checken in ons appartementenhotel en konden ook nog wat boodschapjes halen bij de ons wel bekende Lidl. Vervolgens lekker douchen en aan het diner met verse asperges op een heerlijk terrasje met uitzicht op de rivier. Perfect toch?

Er bereikte ons een bericht, dat het toernooi mogelijk niet door zou kunnen gaan vanwege een oneven aantal deelnemers. Pffff. Wat nu? Gelukkig  konden we Peter Hoekstra laat op de avond nog laten invliegen om de groep helemaal rond te krijgen. Peter stelde natuurlijk wel hoge eisen en wilde eigenlijk met de limo van het vliegveld opgehaald worden. Daar konden wij niet in mee gaan. Gelukkig pakte Peter het sportief op en nam hij voor de rest van het toernooi genoegen met een rol voor Dirk en mij als boodschappen- en bagagejongens, wekdienst en waterdragers.

We hoefden maar een paar uurtjes op hem te wachten; hij was immers al onderweg. Ons werd het wachten gemakkelijk gemaakt door ons in te kopen bij een Sportsbar aan de overkant, waar op een groot scherm een voetbalwedstrijd werd getoond onder het genot van een drankje en een hapje van de BBQ. Tsjakka, weer een worstje! Na een paar uur meejuichen met het aanwezige Duitse publiek werd het Dirk allemaal te veel na de lange autorit en kroop hij tussen de lakens. Ik moest alleen nog even wachten totdat Peter zou arriveren. Dat kan ik wel aan. Even alleen met een drankje aan een tafeltje zitten. Dat doe ik wel vaker. Dan Peter de sleutel van zijn kamer overhandigen en snel naar bed. Morgen moet er immers gespeeld worden, we mogen het niet te laat maken.

Na een heerlijke nachtrust gezamenlijk op pad naar de speellocatie. Wat was het idee? Een open schaaktoernooitje van 7 ronden met een flink aantal deelnemers. 2 partijtjes op 1 dag. De 1^e ’s morgens om een uur of 9. Allemaal goed te doen, zou je zeggen.

Ons trio was compleet. We waren er helemaal klaar voor. Wurst, wurst, wurst!!!

Dirk werd al meteen voor de aanvang van het toernooi naar voren gehaald en ontving een dikke, grote fles champagne. Volgens mij is het nog steeds niet helemaal duidelijk waarom. Mogelijk de 1^e buitenlandse inschrijving voor het toernooi? De toekomst zal het leren.

Het toernooi werd gespeeld in de sportzaal van een school en was goed bezet met 1 GM en een paar andere meesters in het edele schaakspel. Wij verzorgden de Nederlandse inbreng om het toch nog een internationaal tintje te geven. Wat had ik eigenlijk daar te zoeken met een FIDE-rating van 0?!? Eigenlijk was het de bedoeling om met een paar andere beginners in een zaaltje apart te gaan spelen, zodat de echte schakers geen last van ons zouden hebben. Er was ook iemand bereid gevonden om ons de regels etc. uit te leggen en ons te helpen met het noteren van de zetten.

De organisatie streek toch maar met de hand over haar hart en koos ervoor om ook deze groep enthousiaste amateurs toe te laten in de grote speelzaal, waar de echte spelers en het in grote aantallen aanwezige publiek konden genieten van onze blunders etc. etc.. Natuurlijk deden wij onze uiterste best om de mensen waar voor hun geld te geven.

Peter en Dirk waren ongeveer in het midden van de groep ingedeeld en kregen een eigen tafeltje toebedeeld. Een podium om hun kunsten te vertonen. Wat een luxe. Zogezegd mocht ik aantreden aan een lange tafel linksachter in de zaal (volgens mij de 1^e ronde aan bord 85 of zo). Om de betere spelers snel te kunnen scheiden van het plebs was er gekozen voor een Zwitsers systeem.

Peter en Dirk kregen de 1^e 2 ronden een op papier zwakkere tegenstander en gingen vol voor 2 punten op de 1^e dag. Peter bleek toch veel schaakboeken in zijn handbagage mee te hebben genomen en bleef iedere dag spelers trakteren op een beetje theorie. Op mijn niveau maakt het niet zo veel uit tegen wie ik moet spelen. Wit of zwart? Winnen of verliezen? Wat maakt het uit? Het gaat toch alleen maar om het plezier, wij spelen nergens om. Wat maakt het uit, als je met een rating van 0 niets te verliezen hebt?  Of bestaat er ook een negatieve FIDE-rating?

Ik pakte de 1^e dag zoals gewoonlijk vanuit een betere stelling 2 nullen en was dan ook verplicht om de volgende dag bij het ontbijt 2 eieren uit mijn eierdoosje van Lidl te consumeren. Ik maakte me meteen al zorgen. Wellicht moest ik al snel weer boodschappen gaan doen.

De volgende dag kon ik gelukkig een beetje van de schrik herstellen en pakte ik ietwat fortuinlijk 2 puntjes mee. Zou ik me dan echt kunnen mengen tussen de echte schakers? Een eigen tafel? Dat kan toch niet. Ik bleef lekker aanrommelen en kreeg hier en daar nog wat cadeau. Het fietst wel fijn midden in het peloton.

Peter op zijn beurt was bereid om ook ons gepruts te analyseren en ons iedere avond te wijzen op onze blunders en mogelijkheden, die wij en onze tegenstanders weer niet hadden gezien. Wat een heerlijk gevoel is het toch, als je steeds maar weer beter gaat begrijpen, dat je eigenlijk helemaal niet kunt schaken. Wellicht wel weer een goed idee om er weer mee te gaan stoppen. Ik zal het toch nooit leren.

En waarom begreep ik steeds maar niet wat Peter bedoelde als hij “o,o,o” zei. Deed ik het dan weer niet goed op dat moment? Als oud Lange Rokade speler en volger van Gotham Chess op YouTube had ik toch wel iets scherper mogen zijn..

Op een dag had ik zelfs de eer om aan het 2^e bord te mogen spelen tussen de meesters en andere toppers. Veel publiek bij mijn bord en fronsende meesters aan de om mij heen staande topborden, die een vreemde eend in de bijt zagen. Een onbekende speler? Die speelde toch ergens linksachterin de zaal?? Wat is zijn rating dan? Heeft hij geen titel? Een Nederlandse beer? Ik maakte de situatie nog iets schimmiger door af en toe iets in het Russisch te mompelen en te grommen. Men zag al snel, dat deze onbekende man geen standaard theorie speelde, maar een apart systeempje, dat wellicht wel eens in de Alkmaarse Pilaren wordt gespeeld. En bij schaakclubs in de Overdie en in Sint Pancras. Dat kan toch geen meester zijn? Of is het een kneus? (bestaat dat woord eigenlijk wel in het Duits?). Er werd echter op dat 2^e bord wel degelijk gevochten door beide spelers.

In de 11 keer, dat dit toernooi is georganiseerd, is het maar 1 keer gebeurd, dat het regende. De andere 10 keer was het stralend mooi weer. Wat wil je nog meer? Lekker in het zonnetje of zweten in de speelzaal. Geen asbakken buiten, omdat er wordt gespeeld op het complex van een lagere school. Goede catering ( de geserveerde chili con carne bij de lunch van donderdag rook net zo lekker als de snert in Wijk aan Zee). Genoeg water (met en zonder gas) om weer uit te kunnen zweten. Een leuk toernooi om eens heen te gaan. Prima organisatie en leuke mensen. Genoeg mensen om je mee te kunnen meten.

Er was zelfs een Duitse jongen, die in Nederland Nederlands heeft gestudeerd om straks bij de EK voetbal een woordje te kunnen meespreken, als er echt voetbal gespeeld gaat worden door onze Oranje mannen.

Waarom dan naar Potsdam zou je denken. Het is niet naast de deur. Het is een leuke stad met veel mogelijkheden op het gebied van cultuur en geschiedenis. Vele bezienswaardigheden, goed openbaar vervoer, mogelijkheden om te fietsen of te wandelen en fijne plekjes om te ontspannen langs de waterkant.

Helaas konden wij daar weinig van mee maken. We kwamen vaak pas tegen achten terug in het hotel. Even snel douchen en een hapje eten. Daarna weer tot diep in de nacht bezig om het doopceel van onze volgende tegenstanders te lichten en hun openingsrepertoire door te nemen.

En kwam ik nu echt een Mexicaan tegen? Een Mexicaan met een hamer?? Stonden er dan echt ook wasmachines in dat cafeetje? Of heb ik dat alleen maar gedroomd?

De laatste ronde speelde Dirk tegen de als beste geklasseerde speler uit het ratingloze groepje met een gelijk aantal punten als ik. Kon Dirk mij helpen aan een prijs? Ik durfde het eigenlijk niet aan hem te vertellen. Eerst maar eens zelf proberen te winnen.

Wij hebben de Nederlandse driekleur goed verdedigd. Peter pakte een handjevol punten mee, die gelukkig in zijn handbagage pasten. De winnaars scoorden 6 punten. Dirk scoorde een mager 4-tje, maar had zijn prijs al te pakken.

En ik? Ik mocht eigenlijk best wel tevreden zijn met mijn 50 %-je. Er waren immers toch geen ratingprijzen voor het groepje 0-spelers? Of toch wel? Waarom zou ik de laatste ronde willen winnen? Zou ik dan gelijk kunnen eindigen met Peter en Dirk? Alle drie 4 punten? Zouden ze dat niet raar vinden?

Ik was eigenlijk wel blij om weer een gewonnen eindspel niet in een vol punt te kunnen omzetten. De 1^e dag was het me gelukt om dat 2 x in een vette 0 te laten eindigen. Of speelde ik een echt Zwitsers gambiet? Boefje..

Duidelijk is wel, dat ik nog enige tijd bij de eindspeltrainingen op de clubavonden aanwezig zal moeten zijn. Jos en Jan kunnen me ooit misschien wel eens meer inzicht bijbrengen.

We hebben de prijsuitreiking afgewacht en ik had mijn friste setje kleding aangetrokken, omdat ik mogelijk ook nog naar voren zou worden geroepen als 2^e kneus. Dan zou ik ook op de foto moeten, dus ik wilde er iets beter uitzien dan normaal.

Het duurde vrij lang tot alle uitslagen waren verwerkt en de prijsuitreiking van start ging. Eigenlijk wilden we snel naar huis, omdat we nog een flink eind moesten gaan rijden. Maar ik drong aan om e.e.a. nog even (2 uur..) af te wachten. Na alle plichtplegingen bleven er echter op de prijzentafel maar 5 bekers en de bijbehorende enveloppen over voor de 1^e 5 spelers in de einduitslag. Blijkbaar waren er toch geen prijzen voor ratinglozen en dat was eigenlijk ook wel terecht. Sorry Dirk, dat ik je nog zo lang op Duitse bodem heb vastgehouden. Hier zal nog jarenlang om gelachen kunnen worden..

Dirk bracht ons na een paar uurtjes rijden weer veilig thuis. Peter bleef nog een dagje langer om nog wat meer te kunnen rondkijken in de omgeving met een stralend zonnetje. Een leuke vakantie. Best wel vermoeiend voor een man op leeftijd. Wat een avontuur!

John Norder

PS om technische redenen wordt dit verhaal waarschijnlijk ook op de website van Opening ’64 gepubliceerd. Wellicht zijn er ook nog andere schaakclubs (ENPS?) , die interesse hebben..