Een bijzonder geslaagd ASK 2023
Dat de 27-jarige FM Midas Ratsma met ‘slechts’ een rating van 2218 er met de eerste prijs vandoor zou gaan, was toch redelijk verrassend. Met een torenhoge score van 5,5 punt, waaronder zeges tegen o.a. Rick Lahaye (2416), FM Sybolt Strating (2330) en IM Migchiel de Jong (2216), was hij voorafgaand aan de laatste ronde al nauwelijks van deze ereplaats af te houden. Een remise tegen de jonge Kobe Smeets (geboortejaar 2008!), die op de ongedeeld derde plaats zou eindigen, was genoeg om de geldprijs van 750 euro mee naar huis te nemen. Op de tweede plaats was nu, met een halfje minder, de gedoodverfde winnaar IM Thomas Beerdsen (rating 2528), terug te vinden, die het in de B-groep in Wijk aan Zee nog zo goed had gedaan en bijna een GM-resultaat had gescoord. Niet onvermeld mag blijven dat Frank Agter (onze Waagtorentroef), eveneens heel goed presteerde door met 4 uit 6, van de 26 deelnemers in A-groep, als vierde te eindigen. Slechts tegen Thomas Beerdsen moest hij zijn koning omleggen. Een geweldige prestatie in dit sterke gezelschap!
Saillant detail is dat de toernooiwinnaar, in ieder geval voor de spelers van het eerste team, geen onbekende is. Vorig schaakseizoen speelde Midas mee in het team dat twee jaar daarvoor er in was geslaagd te promoveren naar de eerste klasse van de KNSB. Met 3,5 uit 7 leverde hij een weliswaar bescheiden, maar nuttige bijdrage aan het eindresultaat. Om voor mij onbekende redenen, besloot hij dit seizoen voor Voorschoten, dat eveneens in de eerste klasse speelt, uit te komen. Een beslissing waarmee, behalve het bestuur van deze vereniging, hijzelf ongetwijfeld heel blij is geweest, getuige zijn huidige resultaat van 3,5 uit 5 en een TPR van 2395. Een TPR, die nog eens ruim werd overtroffen tijdens dit ASK van maar liefst 2607! Kortom, toch jammer dat hij niet meer in Alkmaar voor De Waagtoren uitkomt. Maar wie weet: mocht het team er in slagen naar de hoofdklasse te promoveren, dan weet Midas Ratsma in ieder geval waar hij ons kan vinden!
Wie het eveneens heel goed deed was Dirk van der Meiden. Ondanks een bye in de eerste ronde, die een halve punt opleverde, slaagde hij er in, samen met Rafael Goudriaan (bouwjaar 2005!), op de eerste plaats te eindigen in de B-groep met 5 uit 6 (TPR: 2291), en maar liefst 75 spelers voor te blijven, waaronder schrijver dezes. (Die voor alle duidelijkheid nooit enig zicht heeft gehad op de eerste plaats..).
De partij waar Dirk het meest trots op was, speelde hij in de vierde ronde tegen Guido van Hesselingen. Mijn eigen voorkeur gaat meer uit naar de tweede partij uit de zesde ronde. Opvallend is dat Dirk in beide partijen, met dezelfde opening; het Schots Vierpaardenspel, veel beter zijn weg bleek te kunnen vinden dan de zwartspelers.
Dirk van der Meiden (1940) – Guido van Hesselingen (1903) (Aantekeningen Marten Coerts)
ASK, Alkmaar maart 2023
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 Pf6 4.d4 exd4 5.Pxd4
Een andere agressievere, maar ook riskantere optie, is volgens Paul van der Sterren in zijn boek De wereld van de schaakopening, deel 3 1.e2-e4 (2006/2007), 5.Pd5, het zogenaamde Belgradogambiet. De bedoeling is om de na 5.Pxd4 zo lastige penning 5..Lb4 te vermijden om zwart te verleiden tot 5..Pxe4 waarna wit met 6.De2 f5 7.Pg5 ten strijde trekt.
5..Lc5 6.Pxc6 bxc6 7.Ld3 d6 8.Pa4 Lb4+
Beter zijn zowel 8..Lb6 als 8..Ld4.
9.c3 La5 10.0-0 0-0 11.Lg5 Lg4
12.Dd2
Logisch en sterk was 12.f3 gevolgd door 12..Lh5 13.b4 Lb6+ 14.Pxb6 axb6 15.a4. Maar Dirk heeft andere plannen.
12..Te8
Een zet als 12..h6 zou nu al zo goed als onmogelijk zijn vanwege 13.Lxh6.
13.Df4
Met de eenvoudige dreiging 14.Lxf6 met stukwinst.
13..Le6 14.Tfe1
Wederom een zet die natuurlijk niet slecht is, maar na 14.Dg3 behield wit grotendeels zijn voordeel.
14..De7
Een onbegrijpelijke beslissing. Zwart zet vrijwillig zijn dame op dezelfde lijn als de witte toren. Een zet die hem snel zal gaan opbreken.
15.e5!
De witspeler ziet zijn kans schoon en reageert alert.
15..dxe5 16.Txe5 Lb6 17.Dh4
Eerst de zwartveldige loper liquideren: 17.Pxb6 axb6 en dan pas 18.Dh4! was een stuk sterker geweest. Voordeel van de tekstzet is dat wit nu een ‘kleinigheidje’ dreigt..
17..Tad8
Een blunder. Zwart overziet volledig wits eenvoudige antwoord. Na 17..h6 – ook geen pretje deze zet te moeten spelen – 18.Lxh6 Pg4! 19.Lh7+ Kxh7 20.Lg5+ Kg6 21.Lxe7 Lxf2+ 22.Dxf2 Pxf2 23. Kxf2 Txe7 staat wit een tikkeltje beter vanwege zijn betere pionnenstelling, maar nog lang niet gewonnen.
18.Lxh7+!
Het achterliggende idee van zijn vorige zet.
18..Kf8
18..Kh8 is eveneens hopeloos. Na 19.Tae1 Td5 20.Lg6+ Kg8 21.Lxf6 Lxf2+ 22.Kxf2 Dxf6+ 23.Dxf6 gxf6 24.Txd5 cxd5 25.Ld3 blijft wit een stuk voor.
19.Pxb6 axb6 20.Tae1
Goed gespeeld!
20..Td6 21.Lc2!
De ene na de andere krachtzet.
21..Kg8 22.f4!
De beslissende opmars. De witte torens op de e-lijn doen zwart de das om.
22..Td5
Alternatieven waren reeds niet mee voor handen.
23.Txd5 cxd5 24.f5 Dc5+ 25.Le3
Wint een stuk.
25..Dd6 26.fxe6 Txe6 27.Ld4 Pg4 28.Txe6 Dxe6 29.Dd8+ 1-0
Twee ronden later speelde Dirk tegen Jurriaan Boeren (eveneens bouwjaar 2005), die mij – met het nodige ‘geluk’ als ik dit zeggen mag – had verslagen in de eerste ronde, na slecht tot verloren te hebben gestaan.
Marten Coerts (1843) – Jurriaan Boeren (1982) (Aantekeningen Marten Coerts)
ASK, Alkmaar maart 2023
Na 10..c5 is de volgende stelling op het bord gekomen:
11.Lxh6!
Ook volgens de computer de sterkste voortzetting. En mogelijk vanwege zwarts laatste zet en het daarvoor met h7-h6 onnodig te verzwakken van zijn koningsstelling.
11..gxh6
Nu heeft wit twee voor de hand liggende opties: 12.Dg3+ en 12.Dh4. Ondanks – als vanouds – weer eens een tijdje in de denktank te gaan, koos ik ‘natuurlijk’ de verkeerde voortzetting.
12.Dh4
Niet slecht en door de computer als de één na beste zet aangegeven, maar minder sterk dan 12.Dg3+ en wits kansen na 12..Kh8 13.Pe5! toch een stuk hoger moeten worden aangeslagen. Na verdubbelen van de torens op de f-lijn gaat zwart hoogstwaarschijnlijk snel ten onder. Na de tekstzet wist zwart zich na 12..Ph7! gevolgd door 13..f5 goed te verdedigen en haalde alsnog het volle punt binnen. 0-1
Bijzonder leerzaam is de volgende partij, vandaar dat ik bij het bespreken van de opening refereer aan het boek van Paul van der Sterren.
Dirk van der Meiden (1940) – Jurriaan Boeren (1982) (Aantekeningen Marten Coerts)
ASK, Alkmaar maart 2023
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 Pf6 4.d4 exd4 5.Pxd4 Lb4
Het klassieke antwoord. Wit heeft nu niets beters dan alsnog op c6 te slaan (Van der Sterren).
6.Pxc6 bxc6 7.Ld3 d5
Dankzij de voorafgaande actieve zetten kan zwart zich deze frontale aanval op het witte centrum permitteren (Van der Sterren).
8.exd5
8.e5 is na 8..Pg4 niet gevaarlijk, dus wit heeft weinig keus. Hij moet zich neerleggen dat pion e4 wordt afgeruild (Van der Sterren).
8..cxd5 9.0-0 0-0
Zwart heeft veel bereikt. Hij heeft zich vlot kunnen ontwikkelen en in plaats van tegen een witte pion op e4 aan te kijken heeft hij nu zelf een bastion in het centrum. Maar wit heeft nog één troef, die veel gewicht in de schaal werpt (Van der Sterren):
10.Lg5
Met deze penning van het zwarte paard toont wit aan dat er ook een nadeel kleeft aan de zwarte opbouw. Er dreigt 11.Lxf6. Zwart moet iets aan de dekking van pion d5 doen (Van der Sterren).
10..c6
Naast 10..Le6 de belangrijkste voortzetting.
11.Pa4
Deze zet wordt eveneens door Van der Sterren genoemd met het idee dat wit zich concentreert op de damevleugel en hij met c2-c4 een directe aanval tegen pion d5 kan beginnen. Maar ook c2-c3 (de volgende zet van Dirk), eventueel gevolgd door b2-b4 interessant kan zijn. Het alternatief was 11.Df3 Le7 12.Tae1 h6 en nu het offer 13.Lxh6 gxh6 14.De3. Na 14..d4 15.Dxh6 Dd6 zou wit niet beter hebben dan eeuwig schaak, maar volgens Van der Sterren ten onrechte, omdat beide spelers volop de ruimte hebben om van deze zettenreeks af te wijken.
11..Te8 12.c3 Ld6 13.h3 Tb8 14.b4 h6 15.Lh4 d4 16.a3 dxc3 17.Tc1 Le5 18.Te1
18..g5?
Een blunder, omdat zwart hiermee zijn koningsstelling in één klap tot een ruïne degradeert.
19.Txe5!
Dit heeft de zwartspeler ongetwijfeld overzien.
19..gxh4
Gedwongen. Na 19..Txe5?? 20.Lh7+ kunnen de stukken direct terug in de doos.
20.Txe8+ Dxe8 21.Pxc3
21.Txc3 gevolgd door 22.Pc5 was zelfs nog iets beter geweest.
21..De5 22.Dd2
Ook na 22.Pe2 of 22.Df3 staat wit geweldig.
22..Dg5 23.Dxg5
De witspeler, bekend om zijn eindspelkwaliteiten, ruilt vanwege zwarts zwakke pionnenstructuur met alle plezier de dames.
23..hxg5 24.Pe4!
Misschien wel de beste zet uit de partij. Wit wint in alle gevallen de pion op c6 en verkrijgt daardoor een beslissende meerderheid op de damevleugel.
24..Pxe4
Vanwege de dubbele aanval op c6 en g5 gedwongen. Wit schuift het nu achter elkaar uit.
25.Lxe4 Ld7 26.Lxc6 Tc8 27.b5 a6 28.a4 axb5 29.axb5 Kf8 30.Kf1 Le6 31.b6 Ke7 32.b7 Tb8 33.Ta1
Iets nauwkeuriger was 33.Td1 om de koning af te houden.
33..Kd6 34.Ta8 Kc7 35.Ke2 f5 36.Ke3
En opgegeven. Na bijvoorbeeld 36..Lc4 volgt 37.Txb8 Kxb8 38.f4 g4 39.hxg4 fxg4 40.f5 en wint. Een knap gespeelde partij van Dirk! 1-0
Wat mijzelf betreft: na veel wikken en wegen te hebben besloten mee te doen, kan ik tot geen andere conclusie komen dat dit een juiste beslissing is geweest, ondanks bijzonder wisselvallig te hebben gepresteerd. Na een schamel half puntje in de eerste drie ronden bij elkaar te hebben gescharreld, lukte het drie partijen achter elkaar te winnen en het toernooi alsnog met 3,5 punt af te sluiten. Een resultaat waarmee ik prima kan leven.
Naast het spelen was, zoals reeds eerder op de site vermeld, de sfeer uitmuntend (ik kan mij geen wanklank herinneren). Het was het een schaakfeest meer dan 200 liefhebbers van ons bijzonder spel bij elkaar te zien en hun belevenissen en persoonlijke verhalen te horen. Op naar de volgende editie!
